مسعود شامدیل در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در راستای حفاظت و پاسداری از میراث ناملموس (معنوی) فرهنگی شهرستان دزفول دفتر پایگاه مشترک تدوین پرونده نامزدی میراث جهانی دزفول برای اولین‌بار به گردآوری و انتشار مَتَل‌های کهن دزفولی روی آورده است.
وی بابیان اینکه حفظ ریسمان هویت و انتقال مفاهیم فرهنگی و تاریخی با رویکرد توسعه پایدار امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است، افزود: ملتی که نسبت به پاسداشت و صیانت از آیین‌ها و رسوم‌های نیاکان خود بی‌توجه باشد در چشم‌انداز آینده، بالندگی و پیشرفتی نخواهد داشت.
مدیر سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری و سرپرست نهاد نمایندگی یونسکو در دزفول تصریح کرد: بر این اساس مستندسازی و گردآوری گنجینه‌های شفاهی و آیین‌ها و رسوم که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده، اقدامی بسیار شایسته برای باز زنده‌سازی تلقی می‌شود.
شامدیل با تاکید براینکه ایران به لحاظ قدمت تاریخی دارای تنوع آداب و رسوم و عقاید است، گفت: در ایران، افسانه‌سرایی و قصه‌گویی از سنن دیرباز ایرانیان محسوب می‌شود. سوای آثار مکتوب، هزاران قصه و افسانه و داستان به طور شفاهی و دهان به دهان در دهات و شهرها و کوهپایه‌های این مرز و بوم رایج بود که شاید تا بیست‌سال پیش در هر خانواده یک نفر که بهتر قصه بگوید و ده‌ها داستان بداند وجود داشت و زندگی و آداب و رسوم ما رنگ غنی و خاص فولکلوریک خود را دارا بود.
وی یادآور شد: ادبیات شفاهی بخش مهمی از فولکلور است. فولکلور یا فرهنگ مردم یا فرهنگ عامه، مجموعه عادات و سنن افسانه‌ها، قصه‌ها و معتقدات خرافاتی است که در عمل سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر می‌رسد. حتی شامل ترانه‌ها، طب عامیانه و سنتی و اوراد جادوئی و اساطیر و ضرب‌المثل‌های عوام می‌شود. طرح مسائل مردم در قالبی جذاب، پرکشش، سرگرم کننده و ساده یکی از دلایل فراگیر شدن قصه‌هاست.
سرپرست نهاد نمایندگی یونسکو در دزفول با بیان اینکه، آنچه قصه‌ها را تداوم حیات بخشیده، ضرورتی درونی، مضاف بر سطح فرهنگی جامعه است، ادامه داد: در این میان قصه‌های عامیانه از اهمیت بسیاری برخوردار هستند که به صورت شفاهی یا مکتوب در میان اقوام گوناگون از نسلی به نسل دیگر با موضوعات متنوعی از جمله اساطیر، قصه‌های پریان و نیز قصه‌هایی که موضوعات آن از فرهنگ قومی گرفته شده است.
شامدیل با اشاره به اینکه شناختن فرهنگ و ادب یک قوم لازمه مطالعه داستان و قصه‌های فولکلوریک آن فرهنگ است و خواندن چنین آثاری برای شناخت هویت هر انسان بسیار مهم است، اضافه کرد: تا زمانی که این کار پر اهمیت را بخوبی انجام ندهیم و یا آن‌ها را خوب درک نکنیم، نه زبان خود را خوب یاد خواهیم گرفت و نه از فرهنگ و ادب خود چیزی را درک خواهیم کرد.
وی در ادامه، دزفول را شهری با تمدن و غنای فرهنگی بالا و تمدنی چند هزار ساله برشمرد و بیان کرد: با توجه به دارا بودن زبان محلی و فرهنگ و اعتقادات خاص محلی، قصه‌های فولکلور بسیاری از این شهر برخاسته شده است که تماماً نماینده آرزوها و بعضاً زاییده تخیلات پدران و مادران این شهر تاریخی هستند.
مدیر دفتر یونسکو دزفول تاکید کرد: با توجه به کمرنگ شدن و رو به فراموشی رفتن این گنجینه‌های هویت ملی و به منظور پاسداشت و حفظ این مواریث ارزشمند که بن مایه‌های فرهنگ، ادب و زبان هر منطقه هستند، پایگاه مشترک تدوین پرونده نامزدی میراث جهانی دزفول اقدام به گردآوری و تدوین مجموعه‌ای از قصه‌های فولکلور که در زبان محلی به مَتَل معروف هستند کرده است.
شامدیل با بیان اینکه تمامی این قصه‌ها (مَتَل‌ها) توسط مادربزرگان دزفولی به ثبت شفاهی رسیده‌اند و توسط کارشناسان پایگاه، به گویش شیرین دزفولی و هم‌به زبان فارسی مکتوب شده‌اند، گفت: تا نسل‌های آینده از غنای فرهنگی و آموزنده این قصه‌ها (مَتَل‌ها) بی‌نصیب نماند و راه و رسم، نژاد و هویت خود را از دست ندهند. این مجموعه ارزشمند که مراحل پایانی ویرایش را سپری می‌کند و به بزودی به مرحله چاپ خواهد رسید؛ در ماه‌های آینده رونمایی خواهد شد.
وی در پایان یادآور شد: این مجموعه با مقدمه دکتر مستکین معاون فرهنگی یونسکو ایران به زیور طبع آراسته خواهد شد.
نظر شما